De visie van Opleidingsschool Zutphen

Wij zien het beroep van leraar als een complex beroep, waarin de leraar geen uitvoerder is van door anderen ontworpen onderwijs, maar een creatieve professional die continu keuzes maakt (Snoek et al., 2017). Een beroep waarbij de focus ligt op de brede ontwikkeling van leerlingen. Dat vraagt om docenten die in kunnen spelen op wat leerlingen nodig hebben en wat specifieke onderwijsleersituaties vragen. Ook vraagt het om docenten die bereid zijn zich te blijven ontwikkelen, waarbij zij door middel van betekenisvolle ervaringen invulling geven aan hun professionele identiteit (Vloet, 2015).

Om (aankomende) docenten, op te leiden op een manier die past bij ons beroepsbeeld, verbinden we ons aan de onderstaande visie:
Wij werken samen in een rijke en diverse leeromgeving waarin we studenten opleiden tot innovatieve en creatieve docenten met een sterke professionele identiteit. Studenten en docenten binnen Opleidingsschool Zutphen geven vorm aan betekenisvol leren en verbinden het leren met actuele ontwikkelingen en ontwikkelingen in de regio. Opleidingsschool Zutphen is daarmee niet alleen een leeromgeving voor studenten, maar ook voor werkplekbegeleiders, schoolopleiders, instituutsopleiders, (vak)docenten en leidinggevenden, die in de gelegenheid worden gesteld zich (verder) te professionaliseren.

Om bovenstaande te bereiken, hebben we vijf visiepijlers geformuleerd, zie hieronder, die het uitgangspunt vormen voor de concrete invulling van ons partnerschap.

Primair leiden we samen studenten op naar het beoogde eindniveau. Het beroep van leraar en de professionele identiteit van de (aankomende) docent staan hierbij centraal. Om naar het beoogde eindniveau toe te werken is het van belang studenten een kritisch onderzoekende houding aan te leren waarbij zij een koppeling leren maken tussen persoon, theorie en praktijk. De verbinding tussen persoon, theorie en praktijk is immers nodig bij het vormen van een professionele identiteit en fundamenteel voor goed leraarschap (Kelchtermans et al., 2010).

We vinden het belangrijk dat leraren zich breed kunnen ontwikkelen en zijn ervan overtuigd dat een gevarieerde kijk op het onderwijsveld bijdraagt aan de professionele ontwikkeling van onze studenten.

Daarvoor benutten we het scala aan leercontexten dat Opleidingsschool Zutphen biedt: Vrijeschoolonderwijs, Tweetalig Onderwijs, Begaafdheidsprofielschool, Kunst- en Cultuurschool, Project Based Learning (PBL), Daltononderwijs, Technasium en een vernieuwende school waarin de leerlingen grotendeels hun eigen leerroute uitstippelen. Ook zijn alle schooltypen vertegenwoordigd: van de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo tot het gymnasium. Iedere school binnen ons samenwerkingsverband kent een eigen unieke identiteit, die we zoveel mogelijk inzetten bij het opleiden van studenten.

Met onze visiepijler Creatief denken en handelen in het onderwijs stimuleren we (aankomende) docenten om vernieuwend onderwijs tot stand te brengen. Creatief functioneren in een school is vooralsnog een kwetsbaar proces; er zijnvoldoende redenen om op 'safe' te spelen en daarom laten (aankomende) docenten vaak conventioneel gedrag zien (Oosterheert & Meijer, 2017). We bieden in onze opleidingsschool ruimte voor experimenten, waarbij we stimuleren om van gebaande paden af te wijken en we aangeven dat fouten maken gezien wordt als leermogelijkheid.

Student (master RDA): "Ik heb de neiging om veel instructie te geven in mijn lessen. Mijn werkplekbegeleider adviseerde mij om mijn strakke organisatie eens los te laten en de leerlingen meer zelf te laten ontdekken in de les. Het haalde mij wel echt even uit mijn comfortzone, maar het werd een hele leuke les. Ik heb hen een probleem voorgelegd, waarvoor zij de oplossing moesten bedenken. Het was af en toe wel wat chaotisch, dat vond ik soms ingewikkeld, maar mijn doel heb ik zeker bereikt: ze zijn zelf creatief bezig geweest en hebben ieder op hun eigen manier de stof tot zich genomen, zonder dat ik een oplossing heb aangedragen."

Tijdens het proces van handelen, reflecteren en leren sturen we op het plezier van creatief handelen. Hierdoor stimuleren we de ontwikkeling van een professionele identiteit.

Onze visiepijler innovatief omgevingsgericht leren gaat over het bij het onderwijs betrekken van de leeromgeving buiten de school, bijvoorbeeld vraagstukken uit de maatschappij. Het doel hiervan is om praktijkrealistisch onderwijs aan te bieden, waardoor leerlingen de relevantie van de verschillende vakken leren kennen. We willen zowel leerlingen als studenten laten ervaren dat leren niet beperkt blijft tot leren in schoolvakken, maar dat ook hun directe leefomgeving voortdurend nieuwe inspiratie kan bieden.

Student (3e jaars HAN): "Ik vind het belangrijk dat leerlingen weten waarom ze iets moeten leren. Voor de leerwerktaak Innovatief omgevingsgericht leren heb ik samen met mijn medestudent een les ontworpen waarbij de leerlingen naar de supermarkt gingen om afgeprijsde producten (verschillende percentages) met elkaar te vergelijken. Het leverde zowel ons als de leerlingen veel op: de leerlingen waren heel gemotiveerd, leerden waarom procenten uitrekenen nuttig is en leerden andere vaardigheden zoals samenwerken, plannen en organiseren. Wij leerden o.a. hoe we de omgeving buiten de school konden benutten voor ons onderwijs."